Forum, jak podkreślała marszałek Elżbieta Anna Polak, ma na celu zmienić postrzeganie województwa lubuskiego w obszarze innowacyjności. Zaznaczyła, że intensywne działania mające poprawić ten wizerunek prowadzone są od pół roku. – Wówczas to w urzędzie marszałkowskim powstał departament innowacji i przedsiębiorczości, którego celem jest wspieranie rozwoju innowacji i wspieranie przedsiębiorców. Wyznaczyliśmy sobie plan i haromonogram, który nie tylko dotyczy realizacji wskaźników, ale głównie faktycznych efektów i jakości życia. Chcemy też odczarować ranking innowacyjności Banku Millenium, który opiera się na wąskiej grupie wskaźników, co stawia region w niekorzystnym świetle – wyjaśniła.
Podkreślała, że z przeprowadzonej ewaluacji wynika, że lubuska gospodarka ma się dobrze, a nawet w wielu dziedzinach przoduje. Zaznaczyła, że to także efekt działań samorządu województwa. – Samorząd skierował bardzo duże środki finansowe na utworzenie infrastruktury naukowo-badawczej. Powstały parki naukowo-technologiczne, których nie mieliśmy. Nie mieliśmy też żadnej jednostki naukowo-badawczej. Dziś mamy oddział Polskiej Akademii Nauk – Centrum Badań Kosmicznych, którego działalność finansujemy, a który wiąże z naszym regionem swoje plany. W tym zakresie złożyliśmy także projekt do Krajowego Planu Odbudowy i mam nadzieję, że te pieniądze będą. Chciałabym, żeby taka informacja, że z naszą innowacyjnością nie jest źle dotarła do jak najszerszego grona i żeby wszyscy uwierzyli, że nasz mały region może być silnym regionem innowacyjnym – mówiła E. Polak.
Innowacje – gdzie jest Lubuskie?
O tym jak naprawdę wygląda kwestia innowacyjności w Lubuskiem mówiła prof. Elżbieta Wojnicka-Sycz – ekspertka z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego – Nie możemy powiedzieć, że Lubuskie jest liderem innowacyjności, ale na pewno nie jest na ostatnim miejscu w tym zakresie. Trzeba pamiętać, że woj. lubuskie jest małe, ale ma naprawdę spory potencjał i wykonało ogrom pracy na rzecz rozwoju innowacyjności. Jest wiele obszarów, w których Lubuskie zajmuje bardzo dobre miejsce w kraju oraz notuje wzrost w stosunku o średniej polskiej – przekonywała. Szczegółowe informacje w prezentacji nr 1 w załączeniu.
– Indeks Millenium to jest sztuczny byt, który funkcjonuje w prasie. Nie wspominają o nim rzetelne źródła naukowe. Jest to materiał prasowy. Są tam źle dobrane wskaźniki. Indeks Millenium odzwierciedla potencjał badawczo-rozwojowy, a nie innowacyjny – wyjaśniła profesor Elżbieta Wojnicka-Sycz. – Podkreślam, Lubuskie nie jest na ostatnim miejscu. W wielu aspektach zbliża się do średniaków, więc dobrze, że wysiłki są podejmowane. Trzeba o tym mówić i pokazywać ten potencjał. Jeżeli inwestorzy zobaczą, że Lubuskie promuje się jako region innowacyjny, to będą korzystać z jego oferty– dodała.
O konieczności promowania regionu przez pryzmat innowacji mówił też dr Jerzy Tutaj z Katedry Zarządzania Politechniki Wrocławskiej. – Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za markę Lubuskie. Ważny jest jeden spójny komunikat – Lubuskie stawia na innowacje. To ma wielkie znaczenie, kiedy mówimy o skuteczności – podkreślał.
Omówił także działania podjęte do tej pory na rzecz rozwoju innowacji w regionie. Jednym z nich było opracowanie koncepcji utworzenia LUBUSKIEGO CENTRUM BADAWCZO – ROZWOJOWEGO – z celem koordynowania i wdrażania PROGRAMU ROZWOJU INNOWACJI W REGIONIE LUBUSKIM. – Ono mogłoby przyczynić się do rozwoju innowacyjności w regionie – podkreślał prof. Tutaj. Celem Centrum ma być wdrażanie lubuskiej polityki rozwoju innowacji, odkrywanie oraz wzmacnianie przedsiębiorczości w regionie.
Zadaniem Centrum ma być m.in. inicjowanie, koordynowanie, wspieranie i prowadzenie projektów badawczych dotyczących samorządu terytorialnego, profesjonalizacja, optymalizacja procesów zarządczych oraz cyfryzacja w JST, inicjowanie i wspieranie działań dydaktycznych w formie studiów podyplomowych, kursów, szkoleń i konsultacji we współpracy z uczelniami i innymi jednostkami naukowymi, organizowanie kongresów, konferencji, warsztatów itp., tworzenie sieci instytucji oraz bazy ekspertów zajmujących się problematyką samorządu terytorialnego oraz utworzenie punktu informacyjnego i doradczego na temat aktualnych konkursów i opracowywania wniosków o środki unijne, spoza polityki spójności.
– Chcieliśmy rozpocząć promocję innowacji do wewnątrz i sieciować działania – łączyć różne wizje i pomysły. Zdajemy sobie sprawę, jakie są niedostatki w samorządach w zakresie rozwoju i pozyskiwania środków na rozwój. Centrum ma być wsparciem dla nich w tym zakresie – odpowiedział dr Jerzy Tutaj. O koncepcję utworzenia centrum pytał także poseł Bogusław Wontor. Pogratulował także zarządowi działań w zakresie nowoczesnych technologii i rozwoju innowacji.
Partnerstwa dla innowacji
Podczas spotkania zaprezentowane zostały partnerstwa zgłoszone do konkursu zakładającego wybór obszarów kluczowych w ramach Lubuskich Inteligentnych Specjalizacji.
W ramach inteligentnej specjalizacji Innowacyjny przemysł zgłoszone zostały następujące partnerstwa:
– Rozwój Systemów Kosmicznych – materiały i technologie ICT, którego podmiotem reprezentującym jest firma HERTZ Ltd Sp. Z o.o. Celem Partnerstwa jest stworzenie Lubuskiego Klastra Kosmicznego(w dłuższej perspektywie) oraz ośrodka edukacji i promocji technologii kosmicznych i technik satelitarnych. – Nasz obszar badawczy skupi się wokół technologii kosmicznych w zakresie bezpieczeństwa, systemów satelitarnych, sztucznej inteligencji, czy telekomunikacji. Bardzo ważna jest dla nas budowa Parku Technologii Kosmicznych w Nowym Kisielinie, na którym w dużej mierze chcielibyśmy oprzeć swoją działalność- mówił Rafał Trzaskowski – prezes firmy Hertz.
– Smart Factory 4.0, którego podmiotem reprezentującym jest Lubuski Klaster Metalowy
Celem głównym Partnerstwa jest TRANSFORMACJA LUBUSKICH PRZEDSIĘBIORSTW W KIERUNKU PRZEMYSŁU 4.0, w tym w szczególności budowanie i wzmocnienie konkurencyjności lubuskich przedsiębiorców koncentrujących się na kreowaniu nowych produktów i usług poprzez realizację prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych, z uwzględnieniem modelu dojrzałości cyfrowej w Przemyśle 4.0 i zmniejszania negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne. –Udało nam się zbudować bardzo silne partnerstwo wykraczające poza zasięg klastra. Dzięki tej inicjatywie na nowo się uaktywniliśmy. Chcemy działać w przemyśle 4.0. Jest to partnerstwo nietypowe, ponieważ nie ograniczamy się do jednego obszaru. Przemysł metalowy jest branżą tradycyjną, która wspiera mnóstwo różnych innych obszarów działalności. Z reguły jest to działalność dla kogoś, a nie sama w sobie prowadzona – wyjaśniła Katarzyna Chleba.
– Industry4Future, którego podmiotem reprezentującym jest Regionalne Centrum Technologii i Wiedzy INTERIOR Sp. z o.o.
Grupa inicjatywna opracowała kompleksowy program budowy silnego lubuskiego przemysłu, angażujący kluczowych jego interesariuszy sektora prywatnego, publicznego i III sektora. Zakłada on wykorzystanie endogenicznych zasobów regionu wykorzystanych do budowy w regionie przemysłu 4.0. Inicjatorzy przedsięwzięcia jako cel stawiają sobie skoordynowaną współpracę na rzecz sieciowania partnerstwa, budowania projektów B+R w systemie tzw. „otwartej innowacji”, rozwoju firm startup i internacjonalizacji członków. – Żyjemy w technologiach XXI wieku – identycznie jest w przemyśle, który tworzy nowe rozwiązania. Nie ma odwrotu od robotyzacji i automatyzacji i tym chcemy się zajmować – tłumaczył Łukasz Rut.
– Innowacyjny przemysł – Zrównoważony Rozwój: Systemy cyber-fizyczne, którego podmiotem reprezentującym jest firma MAZEL S.A.
Zakładane projekty uwzględniają kształcenie kadry badawczo-rozwojowej o wysokim potencjale w dziedzinie systemów cyber-fizycznych, pierwszej grupy wysokiej klasy specjalistów z głównego dziś w świecie obszaru specjalizacji Industry 4.0. Pośrednim celem projektu oprócz celu strategicznego jest zapewnienie stabilnego wsparcia dla rozwoju młodej, wysoko wykwalifikowanej kadry. Obszary kształcenia to zagadnienia z dyscyplin: automatyki, elektroniki, informatyki oraz biocybernetyki.
– Transport, logistyka i pojazdy autonomiczne, którego podmiotem reprezentującym jest Damian Hajduk; Krótka charakterystyka: Transport, logistyka i pojazdy autonomiczne -podjęcie działań na rzecz kształcenia kadr w dziedzinach (nowych) technologii, tworzenie węzłów sieci badań i rozwoju, a także działania w sferze społecznej związane z potencjalną systematyczną redukcją popytu na prace, szczególnie proste i o niskiej wartości dodanej, chociaż niezbędne obecnie w podziale pracy. Istotny jest także wzrost kompetencji kadr (wielosektorowy) w dziedzinie organizacji i zarządzania, tu szczególnie transportem i logistyką, w tym zarządzania projektami i procesami.
W ramach inteligentnej specjalizacji Zielona gospodarka zgłoszone zostały następujące partnerstwa:
– SmartCity i IoT – inteligentne zarządzanie zasobami w gospodarce; Podmiot reprezentujący Partnerstwo BIOT Sp. z o.o. Cel główny partnerstwa: kreowanie rozwiązań w zakresie SmartCity i IOT (Internet Rzeczy) na rzecz inteligentnego zarządzania zasobami w gospodarce oraz zwiększenie interaktywności i wydajności infrastruktury miejskiej, jej komponentów składowych i lepszego wykorzystania zasobów lokalnej gospodarki, a także podniesienie świadomości mieszkańców. – Inteligentne miasta to przyszłość, to rozwiązania, które ułatwią zarządzanie nimi, a także podniosą komfort życia mieszkańców. Mówiąc o Smart City myślimy o innowacyjnych rozwiązaniach m.in. w zakresie oświetlenia, wodociągów, inteligentnego dzielenia zasobów – mówiła Izabela Wojewoda z Uniwersytetu Zielonogórskiego. – Ten projekt pokazał, że potrafimy współpracować – nauka i gospodarka. Musimy się nauczyć ze sobą żyć, żeby coś stworzyć – dodała.
– Zielona Gospodarka i Odnawialne Źródła Energii; Podmiot reprezentujący Partnerstwo Centrum Energetyki Odnawialnej Sp. z o.o. Główne cele rozwojowe specjalizacji to prowadzenie prac B+R mających bezpośredni wpływ na zmniejszenie wykorzystania paliw kopalnych w gospodarce poprzez stosowanie OZE i Efektywności Energetycznej.
– eMobilty – next level; Podmiot reprezentujący Partnerstwo Stowarzyszenie Polska Izba Rozwoju Elektromobilności (PIRE). Celem strategicznym partnerstwa jest rozwój gospodarczy i technologiczny regionu w oparciu o megatrend elektromobilność. Stworzenie kompletnego ekosystemu, zapewniającego ścieżkę rozwoju od edukacji poprzez rozwój przedsiębiorczości i jego promocję, aż do wzrostu konkurencyjności gospodarczej regionu i kraju.
W ramach inteligentnej specjalizacji Zdrowie i jakość życia zgłoszone zostały następujące partnerstwa:
– InnoFood – żywność wysokiej jakości; Podmiot reprezentujący Partnerstwo Uniwersytet Zielonogórski; Cel działalności: tworzenie innowacyjnych technologii i produktów żywnościowych, wysokiej jakości – ze szczególnym uwzględnieniem składników prozdrowotnych, od procesów wytwórczych, produkcyjnych aż po produkt końcowy oraz zwiększenia świadomości konsumentów (odżywianie dla jakości życia w chorobie i w profilaktyce zdrowotnej).
– Lubuskie Centrum Cyfrowych Technologii Medycznych, Podmiot reprezentujący Partnerstwo Perceptus Sp. z o.o. Partnerstwo zamierza zrealizować szereg projektów: horyzontalnych (w tym edukacyjnych, zwiększenie dostępności kapitału ryzyka, rozwoju infrastruktury badawczej) oraz badawczo-rozwojowych, które pozwolą na osiągnięcie celu kluczowego LCCTM jakim jest opracowanie innowacyjne cyfrowych technologii medycznych, ich wdrażanie do gospodarki oraz edukacja w tym zakresie. – Mamy pomysł jak wesprzeć proces cyfryzacji w medycynie. Pandemia pokazała jak jest to ważne szczególnie w obszarze profilaktyki, diagnostyki i leczenia doraźnego. Chcemy stworzyć narzędzia z obszaru wymiany informacji i dokumentacji oraz jej ochrony – mówił przedstawiciel Firmy Perceptus.
– Harmonia sztuki i przyrody na lubuskich szlakach turystycznych z praktycznym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii; Podmiot reprezentujący Partnerstwo Uniwersytet Zielonogórski – Instytut Sztuk Wizualnych (Wydział Artystyczny). Celem jest stworzenie rozpoznawalnych emblematów charakterystycznych tylko dla województwa lubuskiego, w postaci multifunkcyjnych dzieł land art, dedykowanych dla danego obszaru, które będą wizytówką wizualną regionu.
Jak podkreślała Katarzyna Chleba z klastra metalowego, nowa unijna perspektywa pokazuje, że kilka lat temu dobrze wybraliśmy inteligentne specjalizacje. – Kilka lat temu postawiliśmy na szanse. Ale za każdym z tych działań stoją ludzie. Ale jeżeli się zaangażujemy w te partnerstwa, mamy szasnę że będą działały – dodała.
Podczas Forum zaprezentowane zostały także przykłady innowacyjnych projektów. Jeden z nich zaprezentował dr hab. inż. Marcin Jarnut – Dyrektor Biura Rozwoju Ekoenergetyka – Polska S.A. Z kolei dr hab. Arkadiusz Świadek, prof. UZ Kierownik Katedry Innowacji i Przedsiębiorczości Uniwersytet Zielonogórski omówił badania innowacyjności przemysłu w województwie lubuskim.
Dziewczyny rządzą w innowacjach
Jednak innowacje to nie tylko przemysł, to także, a może przede wszystkim ludzie. Innowacje społeczne to przyszłość – przekonywały Paulina Kirschke i Agata Kominiak z Fundacji im. Julii Woykowskiej. Rozpoczęły od pochwał dla województwa lubuskiego. – Jesteście wyjątkowi. Macie jedyną marszałek kobietę, więc jesteście liderami w Polsce w zakresie innowacji społecznych. Cała reszta ledwo zipie. Jesteście świetnym przykładem, że można inaczej – przekonywały.
Podkreślały, że innowacje społeczne pomagają rozwiązywać problemy. -Innowacje społeczne chcemy wprowadzić po to, żeby służyć społeczności rozwiązaniami, które polepszą życie. W innowacjach ważne jest, żeby zmiana służyła całemu społeczeństwu. To też łączenie różnych środowisk, żeby odpowiedzieć na różne potrzeby. Mamy problemy z sieciowaniem i nawiązywaniem kontaktów, bo nas tego nikt nie uczy. To jest największe wyzwanie, żebyśmy wymieniali się problemami, wyzwaniami i szukali wspólnych rozwiązań, dzięki którym będziemy mogli iść do przodu – mówiły.
Zaprezentowały także swój projekt z zakresu innowacji społecznych. – Chcemy zachęcić kobiety do aktywności w życiu publicznym. Chcemy, żeby ich było więcej, bo wtedy mamy bardziej zrównoważone społeczeństwo. Gra, którą stworzyłyśmy w ramach projektu nazywa się „Dziewczyny rządzą” i ma na celu pokazanie dziewczynom, że mogą i potrafią skutecznie zarządzać, że ich pomysły mogą być realizowane – mówiła Agata Kominiak.
– Podczas gry opowiadamy o kobietach, pokazujemy sprawczość, a dziewczyny same wymyślają, co mogą zrobić. Ta gra ma uczyć pewnego sposobu myślenia i spowodować, żeby dziewczyny się nie bały. Chcemy pokazać, że zarządzanie jest w ich zasięgu. Ta gra bardzo wzmacnia dziewczyny, uczy współpracy – przekonywała Paulina Kirschke.
Drugi dzień Forum poświęcony był powstającemu Programowi Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego. Kończą się właśnie konsultacje dokumentu. – Ma on wyznaczać kierunki działań, ale też służyć jako narzędzie do pozyskiwania środków – wyjaśnił dr Jerzy Tutaj. Podkreślał, że chciałby, aby był to dokument dostosowany do zmieniających się potencjałów i rzeczywistości.
W dokumencie wskazano misję: zrównoważony rozwój województwa dzięki działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej w oparciu o konkurencyjne międzynarodowo ekosystemy lubuskich Inteligentnych Specjalizacji, wprowadzające nowe w skali rynku produkty i usługi , w tym publiczne w oparciu o współpracę w ramach nowej innowacyjnej helisy.
Postawiono też cele:
– Nasilenie działalności badawczo-rozwojowej w sektorze przedsiębiorstw nauki prowadzącej do przełomowych działań
– Ułatwienie rozpoczynania i prowadzenia działalności innowacyjnej, początkowo o charakterze ulepszeń, w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw
– Promocja regionu jako miejsca dla prowadzenia działalności B+R+I względem interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych – To bardzo ważne, żeby promować innowacje w skali całego regionu oraz poszczególne produkty, które będą tworzone. Sam pomysł to początek komercjalizacji, ktora będzie możliwa gdy przekonamy do tego rynek – mówił dr Tutaj.
– Wzrost prestiżu lubuskich uczelni jako ośrodków dydaktycznych i badawczych
– Ten dokument to odpowiedź na wąskie gardła. Trzeba wzmocnić potencjał badawczo-rozwojowy. Jest dużo świadomych innowacyjnych przedsiębiorstw, ale trzeba to rozszerzyć. Ważna jest też promocja. Kierujemy się na te wąskie gardła, bo je trzeba wzmocnić tak, żeby cały system był sprawny – wyjaśniła prof. Elżbieta Wojnicka-Sycz.
Marszałek Elżbieta Anna Polak podkreślała, że w pracy nad dokumentem ważna jest aktywność wszystkich środowisk. – Na to spotkanie zaprosiliśmy także radnych województwa, którym dziękuję za udział, bo bardzo zależało mi na tym, żeby uczestniczyli w tym, co się teraz tworzy. Ich głos jest niezwykle ważny w dyskusji nad ostatecznym kształtem programu. Wyznaczyliśmy sobie główny kierunek i cele w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. To dla nas bardzo ważny dokument i co ważne żywy – nie jest to żaden pułkownik. Projekty kluczowe zapisane w strategii mają duże szanse na realizację. Lubuskie Centrum Patentowe jest potrzebne, tak samo inkubatory dla młodych, czy sieć innowacyjnych start-upów. To są projekty, które już chcemy zacząć realizować, jak tylko ruszy nowa perspektywa. Chcemy, żeby partnerstwa skupione wokół inteligentnych specjalizacji mogły realnie działać. Do tego musi być dostosowany program regionalny, który kończymy tworzyć – wyjaśniła marszałek. Zwróciła także szczególną uwagę na istotę innowacji społecznych. – Inwestycje w ludzi są najważniejsze. I to powinno być mocno zaznaczone w programie – podkreślała. Mówiła także o konieczności włączenia gmin do procesu rozwoju innowacji w regionie.
Uczestnikom forum – przedsiębiorcom, przedstawicielom uczelni oraz organizacji pozarządowych marszałek życzyła otwartości i konkurencyjności. – Nie wolno się bać. Trzeba się jak najwięcej sieciować, czerpać z różnorodności. Musimy zachęcać wiele środowisk do współpracy. Trzeba wiele starań, promocji i komunikacji. Bo jak to będzie silna drużyna, to będziemy mogli zyskać o wiele więcej – podsumowała marszałek Polak.
W Forum udział wzięli: wicemarszałkowie Stanisław Tomczyszn i Łukasz Porycki, członek zarządu Marcin Jabłoński wiceprzewodniczący sejmiku Mirosław Marcinkiewicz oraz radni województwa: Aleksandra Mrozek, Beata Kulczycka, Małgorzata Paluch- Słowińska, Anna Chinalska, Maria Jaworska, a także Marek Cebula – Przewodniczący Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego oraz przedstawiciele uczelni, klastrów i przedsiębiorcy.
